سرمایهگذاری ۱۵ میلیارد دلاری متا در Scale AI؛ تلاش تازه زاکربرگ برای پیشتازی در رقابت هوش مصنوعی
به گزارش اپ خونه، شرکت متا به تازگی سرمایهگذاری بزرگی به ارزش حدود ۱۵ میلیارد دلار در استارتاپ Scale AI انجام داده و ۴۹ درصد از سهام این شرکت را خریداری کرده است. (Scale AI یک شرکت مهم در زمینه «استخراج و بهینهسازی داده برای آموزش هوش مصنوعی» است)
همچنین «الکساندر وانگ»، مدیرعامل جوان و بنیانگذار Scale AI، قرار است رهبری آزمایشگاه جدید «فراهوش» (Superintelligence Lab) را در متا بر عهده بگیرد؛ آزمایشگاهی که هدف آن توسعه نسل آینده سیستمهای هوش مصنوعی است.
این حرکت متا شباهت زیادی به سرمایهگذاریهای پرریسک قبلی این شرکت دارد؛ مانند خرید ۱۹ میلیارد دلاری واتساپ یا خرید اینستاگرام به قیمت یک میلیارد دلار. در آن زمان بسیاری باور داشتند که متا بیش از حد برای این شرکتها پرداخت کرده، اما حالا این دو اپلیکیشن بخش جداییناپذیر از امپراتوری دیجیتال مارک زاکربرگ شدهاند.
سؤال اصلی حالا این است که آیا خرید بخشی از Scale AI نیز به همان اندازه هوشمندانه خواهد بود یا تلاشی عجولانه برای عقبنماندن از رقبای بزرگی همچون OpenAI، گوگل و Anthropic است؟
در این معامله، تمرکز متا نه بر اپلیکیشنی اجتماعی، بلکه بر دادههایی است که برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی حیاتی هستند.
در چند سال گذشته، آزمایشگاههای بزرگ هوش مصنوعی مانند OpenAI برای تولید و برچسبگذاری دادههای آموزشی، به Scale AI وابسته بودهاند. این شرکت در ماههای اخیر شروع به استخدام افراد با مهارت بالا، از جمله دانشمندان PhD و مهندسان نرمافزار ارشد، برای تولید دادههای دقیقتر کرده است.
بر اساس برخی گزارشها، مدیران متا نسبت به کمبود نوآوری در بخش داده در تیمهای هوش مصنوعی خود ابراز نگرانی کردهاند و این سرمایهگذاری میتواند پاسخی به این مشکل باشد.
بهویژه آنکه مدل Llama 4 که اوایل سال جاری از سوی متا معرفی شد، نتوانست عملکرد قابل قبولی نسبت به مدلهای چینی مانند DeepSeek داشته باشد و با واکنش منفی کارشناسان مواجه شد.
از سوی دیگر، متا با بحران خروج استعدادها نیز دستوپنجه نرم میکند. دادههای SignalFire نشان میدهد که این شرکت در سال ۲۰۲۴ حدود ۴.۳ درصد از استعدادهای برتر خود را به سایر آزمایشگاههای هوش مصنوعی از دست داده است.
با این حال، متا تنها روی شرکت Scale AI سرمایهگذاری نکرده، بلکه روی شخص وانگ نیز حساب ویژهای باز کرده است. این کارآفرین ۲۸ ساله که در سیلیکونولی به عنوان فردی جاهطلب، توانمند در فروش و دارای ارتباطات قوی شناخته میشود، در ماههای اخیر با رهبران جهانی درباره تأثیرات هوش مصنوعی دیدارهایی داشته است.
البته باید توجه داشت که وانگ سابقه رهبری آزمایشگاهی در مقیاس یک آزمایشگاه فراهوش را ندارد و برخلاف چهرههایی چون ایلیا سوتسکِوِر (Safe Superintelligence) یا آرتور مِنش (Mistral)، پیشینه تحقیقاتی عمیقی در حوزه هوش مصنوعی ندارد.
شاید به همین دلیل باشد که گفته میشود متا در حال جذب استعدادهایی چون جک ری از DeepMind برای تکمیل تیم تحقیقاتی جدید خود است.
آینده Scale AI پس از این سرمایهگذاری هنوز مبهم است. چرا که روند استفاده از دادههای واقعی برای آموزش مدلهای هوش مصنوعی در حال تغییر است. برخی از آزمایشگاهها به جمعآوری دادهها در داخل سازمان روی آوردهاند، در حالی که برخی دیگر استفاده از دادههای مصنوعی (تولیدشده توسط هوش مصنوعی) را افزایش دادهاند.
گزارشهایی از جمله در «The Information» حاکی از آن است که Scale AI در دستیابی به اهداف درآمدی خود با مشکل مواجه شده است.
رابرت نیشیهارا، یکی از مؤسسان Anyscale، در مصاحبهای گفته است: «داده یک هدف متحرک است. اینطور نیست که فقط یک بار آن را تأمین کنید و تمام شود؛ شما باید در آن نوآوری کنید.»
همچنین، این احتمال وجود دارد که رابطه نزدیک متا با Scale AI باعث شود سایر آزمایشگاههای هوش مصنوعی که قبلاً با این شرکت همکاری میکردند، از ادامه همکاری منصرف شوند. در چنین شرایطی، فرصت خوبی برای رقبای Scale AI مانند Turing، Surge AI و حتی ارائهدهندگان غیرمتعارف داده مثل LM Arena به وجود میآید.
مدیرعامل Turing نیز گفته که پس از انتشار اخبار مربوط به معامله متا، با افزایش علاقهمندی مشتریان جدید مواجه شدهاند. او میگوید: «برخی از مشتریان ترجیح میدهند با شرکایی همکاری کنند که بیطرفی بیشتری داشته باشند.»
در نهایت، زمان نشان خواهد داد که آیا این سرمایهگذاری میلیاردی میتواند آینده متا در حوزه هوش مصنوعی را متحول کند یا خیر.
چرا که متا راه زیادی برای رسیدن به رقبا پیش رو دارد. در همین حین، رقبا نیز بیکار ننشستهاند؛ OpenAI در آستانه عرضه مدل پرچمدار بعدی خود یعنی GPT-5 است و قرار است نخستین مدل خود را نیز بهصورت عمومی منتشر کند؛ مدلی که مستقیماً با نسخههای فعلی و آینده Llama از سوی متا رقابت خواهد کرد.