آیا تا به حال چیزی در مورد سوند معده شنیده‌اید؟ سوند معده که با نام لوله گذاری نازوگاستریک نیز شناخته می‌شود روشی به منظور رساندن مواد دارویی و غذایی به معده است که از طریق یک لوله از راه بینی انجام می‌شود. این روش به منظور رساندن مواد ضروری به بدن بیمارانی که در خوردن، آشامیدن و بلعیدن مشکل دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد، بخصوص زمانی که فرد توانایی لازم به منظور این عمل را ندارد و در بیمارستان بستری است. سوند معده انواع مختلفی دارد که هر کدام هم با هدف مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه این مطلب ما قصد داریم بیشتر در مورد این روش صحبت کنیم. همراه ما باشید.
سوند معده چیست؟
همان‌طور که می‌دانید تغذیه و مصرف به موقع دارو در زمان بیماری امری ضروری و حیاتی است. اما گاهی اوقات بیمار به دلیل شرایط ویژه‌ای که دارد قادر به انجام عمل بلعیدن و آشامیدن نیست. به همین خاطر پزشکان از روشی جایگزین به منظور رساندن مواد ضروری به معده کمک می‌گیرند. روشی که به کمک سوند معده یا همان لوله گذاری نازوگاستریک (Nasogastric Tube) که به اختصار به آن NG گفته می‌شود صورت می‌گیرد.
سوند معده در واقع لوله‌ای بوده که به بینی بیمار متصل می‌شود و مسیر بینی تا معده را دنبال می‌کند. در این فرآیند پزشک یا پرستار سوند سیلیکونی نازکی را وارد سوراخ بینی کرده و به سمت پایین مری و داخل دستگاه گوارش دنبال می‌کند. این روش اغلب اوقات برای بیمارانی که در حالت نیمه بیهوشی و کما هستند و همچنین مشکلات بلع دارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. به علاوه اینکه اکثرا برای رساندن مواد ضروری و دارویی به نوزادان نارس، افراد مبتلا به پارکینسون و سکته مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دقت کنید که این کار نیاز به نظارت مستقیم پزشک و پرستار دارد. به همین خاطر برای انجام کار باید متخصص گوارش به وضعیت بیمار نظارت داشته باشد.
از سوند معده چه زمانی استفاده می‌شود؟
به یاد داشته باشید که سوند معده تنها به منظور رساندن مواد غذایی و دارویی به بیمار مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بلکه در شرایط مختلفی از این روش استفاده می‌شود. در ادامه بیشتر در مورد هدف لوله گذاری نازوگاستریک صحبت خواهیم کرد:
- ساکشن معده
- تغذیه لوله
ساکشن معده
ساکشن معده به منظور خارج کردن محتویات معده در مواقع ضروری مورد استفاده قرار می‌گیرد. به خصوص زمانی که مواد سمی یا شیمیایی به دستگاه گوارش آسیب زده باشند. در چنین حالتی تنها می‌توان به کمک سوند و از طریق ساکشن محتویات سمی را خارج کرد.
مسمومیت، انسداد روده، جراحی دستگاه گوارش، خونریزی دستگاه گوارش و همچنین تهوع و استفراغ غیر قابل درمان از جمله شرایطی هستند که به ساکشن معده نیاز دارند.
تغذیه لوله
همان‌طور که از نام این روش مشخص بوده از تغذیه لوله به منظور رساندن مواد غذایی و دارویی به معده استفاده می‌شود. مخصوصا زمانی که بیمار شرایط مناسبی برای بلع و خوردن ندارد. از جمله شرایطی که از تغذیه لوله برای بیمار کمک گرفته می‌شود می‌توانیم به بیهوشی، سرطان سر و گردن، بیماری التهابی روده، سو‌ءتغذیه و مشکلات بلع اشاره کنیم.
سوند معده چگونه کار گذاشته می‌شود؟
- ابتدا و قبل از هر چیز از طریق سوراخ بینی لوله وارد می‌شود و در یک خط مستقیم تا پشت گلو دنبال می‌شود. این کار از وارد کردن فشار به حفره سینوسی جلوگیری می‌کند.
- بعد از رسیدن لوله به پشت گلو به آرامی لوله به سمت پایین مری هدایت می‌شود.
- سپس به منظور بررسی مسیر با نی بیمار کمی آب می‌نوشد. این کار منجر شده تا لوله از طریق مری به پایین کشیده شود.
- سپس در صورتی که بیمار هوشیار باشد از او می‌خواهند تا نفس عمیق بکشد تا لوله را نگه‌دارد.
- بعد از این کار زمانی که لوله در جای خود قرار گرفت آن را با چسب محکم می‌کنند.
- در آخرین مرحله مجدد مکان لوله و جریان آن بررسی می‌شود.
انواع مختلف سوند معده کدام‌اند؟
به طور کلی از دو نوع سوند معده برای عملیات تغذیه لوله و ساکشن معده استفاده می‌شود. یکی مدل تک لومن و دیگری هم مدل دو لومن.
- تک لومن: مدل تک لومن همان‌طور که از نام آن پیدا است تنها دارای یک کانال باریک بوده که از آن برای رساندن مواد دارویی و غذایی به معده کمک گرفته می‌شود. قطر این کانال بسیار کم بوده و همین موضوع باعث شده تا جریان مواد راحت‌تر صورت بگیرد. به علاوه اینکه می‌توان آن را به مدت چند هفته در معده قرار داد.
- دو لومن: نوع دو لومن مدلی بوده که از آن برای ساکشن معده استفاده می‌شود. این مدل دو کانال دارد که یکی از آن‌ها پهن‌تر است، به همین خاطر ساکشن راحت‌تر انجام می‌شود. کانال باریک‌تر به عنوان دریچه هوا برای کم کردن فشار فرآیند عمل می‌کند.
سوند معده سیلیکونی چیست؟
همان‌طور که می‌دانید سیلیکون ماده‌ای نرم و انعطاف‌پذیر است. به همین خاطر می‌توان برای مصارف پزشکی از آن استفاده کرد، بخصوص برای بخش‌هایی که قرار است وارد بدن شوند. به همین خاطر نرمی و انعطاف این ماده آسیبی به بدن وارد نمی‌کند.
البته نرمی سیلیکون به قدری نیست که هنگام ورود به بینی و مری جهت خود را گم کند یا اینکه بپیچد. همه این‌ها سوند سیلیکونی معده را به یک انتخاب مناسب برای انجام تغذیه لوله و ساکشن تبدیل کرده است. البته باید دقت کنید که این ماده بعد از گذشت مدتی قابلیت خود را از دست می‌دهد. در نتیجه برای بیمارانی که به مدت طولانی‌تری به سوند نیاز دارند از مدل دائمی استفاده می‌شود.
بد نیست بدانید که به طور کلی سوندها از نظر کاربرد برای سنین مختلف به سوند معده نوزاد و بزرگسال تقسیم می‌شوند.
سوند معده نوزاد برای نوزادانی که توانایی خوردن شیر و دارو ندارند مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین خاطر در دنیای پزشکی به آن سوند تغذیه نوزاد هم گفته می‌شود.
در طرف دیگر سوند بزرگسال را داریم. این همان لوله NG بوده که قطرهای مختلفی داشته و کاربردهای متفاوتی هم دارد. از جمله شایع‌ترین سایزبرندی‌های لوله نازوگاستریک می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سوند معده آبی ۸
- سوند معده سبز ۱۴
- سوند معده مشکی ۱۰
- سوند معده قرمز ۱۸
- سوند معده سفید ۱۲
- سوند معده نارنجی ۱۶
این سایزبندی‌ها به پزشک کمک کرده تا راحت‌تر بتوانند متناسب با وضعیت بیمار و سن او انتخاب بهتری داشته باشند. به عنوان مثال سوندهای ۸ و ۱۰ آبی و مشکی برای اطفال و کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر در این رابطه به اطلاعات بیشتری نیاز دارید سری به سایت درمانکده بزنید.
عوارض استفاده از سوند معده چیست؟
از شایع‌ترین عوارض لوله گذاری نازوگاستریک می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- گلو درد
- خون دماغ
- درد
- زخم
- خونریزی دستگاه گوارش
- عفونت سینوس
- تحریک مخاط معده
- برهم خوردن تعادل پتاسیم بدن
- زخم مری
- و…
سخن پایانی
همان‌طور که دیدید سوند معده به منظور ساکشن و تغذیه از طریق لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. قطر مورد استفاده برای کودکان و بزرگسالان متفاوت است. به علاوه اینکه نوع سیلیکونی اغلب به منظور اتصال کوتاه مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید سری به سایت درمانکده بزنید. درمانکده علاوه بر داشتن یک مجله پزشکی بروز دارای لیست کاملی از متخصصین بوده که راه ارتباطی با آن‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد. از بهترین دکتر غدد تهران گرفته تا بهترین متخصص گوارش و…
